Als ondernemer investeer je veel tijd en middelen in het opbouwen van je zaak, merk en reputatie. Je handelsnaam speelt daarbij een cruciale rol: het is vaak de eerste kennismaking van een klant met jouw bedrijf. Maar wat als een andere onderneming plots dezelfde of een sterk gelijkende handelsnaam gebruikt? In dit artikel lees je welke stappen je kunt ondernemen en hoe je je juridisch kunt beschermen tegen verwarring en schade.
Wat is een handelsnaam?
De handelsnaam (ook wel “commerciële naam”) is de naam waaronder je als onderneming actief bent naar de buitenwereld toe. Dit kan samenvallen met de “officiële” naam van je vennootschap, maar dat is niet altijd het geval. Zo kan een vennootschap bijvoorbeeld officieel “Peeters BV” heten, maar bij het grote publiek bekendstaan als “Brood & Banket Peeters”. In dat geval is “Brood & Banket Peeters” de handelsnaam, terwijl “Peeters BV” de officiële vennootschapsnaam is.
Een onderneming kan ook meerdere handelsnamen tegelijk gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijf dat zowel een traiteurzaak als een broodjeszaak uitbaat. De vennootschap heet dan bijvoorbeeld “Culima BV”, maar gebruikt de handelsnamen “Culima Catering” voor de traiteuractiviteiten en “Het Smoske” voor de broodjeszaak. Zo maakt de onderneming duidelijk onderscheid tussen haar verschillende activiteiten.
Wanneer is er sprake van een inbreuk?
In België is je handelsnaam beschermd zodra je de naam daadwerkelijk gebruikt wordt in het economisch verkeer. Je hoeft de naam dus niet officieel te registreren om bescherming te genieten — feitelijk gebruik volstaat. Er is sprake van inbreuk op je handelsnaam wanneer een andere onderneming:
- – Een identieke of verwarrend gelijkende handelsnaam gebruikt, én
- – Actief is in dezelfde of een gelijkaardige sector, én
- – Zich richt tot eenzelfde of overlappend publiek.
Belangrijk is dat er een risico op verwarring bij het publiek ontstaat. Die verwarring kan immers leiden tot imagoschade, omzetverlies of klanten die denken dat de bedrijven met elkaar verbonden zijn.
Voorbeeld: Je onderneming heet “Fietsen De Smedt” en een andere fietsenmaker in een naburige gemeente start een zaak onder de naam “De Smedt Fietsen”. De kans dat klanten beide bedrijven door elkaar halen, is reëel.
Volgens het Belgisch recht geldt het “eerste-gebruik-principe”: de onderneming die de handelsnaam als eerste op consistente wijze gebruikt in het economisch verkeer, heeft in principe het recht om derden te verbieden diezelfde (of verwarrend gelijkende) naam te gebruiken binnen eenzelfde sector of regio.
Hoewel registratie van je handelsnaam in de Kruispuntbank voor Ondernemingen dus niet verplicht is, kan het wel handig zijn als bewijs vanaf wanneer je je handelsnaam bent beginnen gebruiken.
Toch geen registratie gedaan? Je kunt het eerste gebruik ook zo goed mogelijk bewijzen aan de hand van bijvoorbeeld facturen, publicaties, je website, sociale media etc.
Wat kun je doen als iemand dezelfde handelsnaam gebruikt?
1. Stel de andere partij formeel in gebreke
De eerste stap is meestal een ingebrekestelling. Hierin vraag je de andere onderneming vriendelijk om het gebruik van de handelsnaam stop te zetten. Je doet dit best per aangetekende brief (al kan het uiteraard ook gewoon via e-mail), waarin je:
- – Vermeldt dat het om een formele ingebrekestelling gaat,
- – Aantoont dat je de naam al eerder gebruikte,
- – De risico’s op verwarring uitlegt,
- – Een duidelijke termijn stelt waarbinnen de andere partij jou moet laten weten dat ze akkoord gaan en het gebruik van de handelsnaam zullen stopzetten.
2. Probeer minnelijk tot een oplossing te komen
In sommige gevallen is de andere partij zich niet bewust van de inbreuk. Een gesprek of bemiddeling kan leiden tot een snelle en kostenefficiënte oplossing, zoals een naamswijziging of een geografische afbakening.
3. Stap naar de rechtbank
Als je geen antwoord krijgt, jullie niet tot een oplossing komen en de inbreuk aanhoudt, doe je er goed aan om juridische bijstand in te schakelen. Een gespecialiseerde jurist kan je helpen bij:
- – Het verzamelen van bewijsmateriaal (zoals facturen, social media, advertenties),
- – Het opstellen van een sterk dossier,
- – Het adviseren over de haalbaarheid (en kosteneffectiviteit) van gerechtelijke stappen.
Indien je besluit om naar de rechtbank te stappen kan je via de ondernemingsrechtbank:
- – Een verbod eisen op verder gebruik van de handelsnaam,
- – Een dwangsom laten opleggen bij niet-naleving,
- – Een schadevergoeding vragen als je effectief verliezen/schade kunt aantonen.
De rechter zal vooral kijken naar wie de naam als eerste gebruikte, of er effectief verwarring ontstaat bij het publiek, en of beide ondernemingen in dezelfde markt of regio actief zijn.
Laat je handelsnaam niet kapen: Grijp tijdig in!
Zie je dat een andere onderneming jouw handelsnaam gebruikt of een sterk gelijkende naam hanteert? Wacht dan niet af. Inbreuken op handelsnamen kunnen je reputatie én omzet schaden. Een kordate maar correcte aanpak – bij voorkeur met juridische begeleiding – zorgt ervoor dat je onderneming de bescherming krijgt die ze verdient.
Heb je nood aan advies in verband met je handelsnaam, wil je een formele ingebrekestelling laten opmaken of zoek je een goede juridische partner? Neem contact met ons op. We staan je graag bij!
